Rejestry bankowe BIK, BIG, ZBP

Witam,

W tym wpisie przedstawię tematykę związaną z funkcjonowaniem rejestrów bankowych, która przyda nam się w momencie wnioskowania o kredyt czy pożyczkę. Z doświadczenia wykonywanego zawodu oraz również z praktyki opiszę często napotykane problemy oraz procedury o których warto pamiętać.

Z reguły napotykanym problemem jak wiadomo jest kwestia naszego BIK oraz zdolności kredytowej przez którą albo możemy nie otrzymać korzystnej oferty kredytowej lub w ogóle nie otrzymamy kredytu. Wszystkie rejestry bankowe od których uzależnione jest udzielenie nam kredytu bazują nie tylko na samym BIK.

Bank składa zapytanie do 3 baz do których ma dostęp i są to:

BIK – Biuro Informacji Kredytowej

ZBP – Związek Banków Polskich również jako BRKN

Do rejestru BIK trafiają przede wszystkim nasze informacje o posiadanych i spłacanych kredytach podobnie jak do ZBP. Do rejestru nierzetelnych klientów ZBP z reguły zobowiązania przeterminowane powyżej 90 dni. Natomiast sam rejestr BIG wcześniej był głównie dla przedsiębiorstw. Teraz osoby fizyczne również mogą zostać wpisane do BIG. Rejestr ten współpracuje z KRD – Krajowy Rejestr Długów w którym wpisane mogą zostać nasze zobowiązania przeterminwane inne niż bankowe np. zaległości w opłatach. Do wszystkich rejestrów wpisywane są zobowiązania powyżej 200 PLN a rejestry z reguły aktualizowane są automatycznie na koniec każdego miesiąca.

W pierwszej kolejności najważniejsze jest to aby wiedzieć w jaki sposób bank wpisuje nasze zobowiązanie do BIK. W rejestrze tym oprócz oczywiście negatywnej historii kredytowej są również wpisy pozytywne. Aby bank wpisywał naszą dobrą historię kredytowej musi być w momencie podpisania umowy kredytowej wyrażona na to zgoda. Choć z reguły zgoda ta jest automatycznie zaznaczana we wniosku warto sprawdzić czy jednak została zaznaczona. Jeżeli nie będzie to nawet spłacając nasz kredyt terminowo nie zostanie to odnotowane w BIK więc nie zbudujemy sobie przez to korzystnego wizerunku kredytowego na przyszłość. Brak takiej zgody nie oznacza, że bank w przypadku gdy zobowiązanie nie będzie spłacane terminowo nie wpisze nas do takiego rejestru. Gdy wyrazimy zgodę a nie będziemy spłacać terminowo miesięczne opóźnienia będą widoczne. Gdy jest brak zgody bank i tak ma prawo wpisać nas do takiego rejestru gdy zadłużenie jest przeterminowane powyżej 60 dni i w tym przypadku powinien nas powiadomić. Jeżeli tego nie zrobi może nas wpisać ale będzie to dla nas korzystne bo po spłacie możemy sami taki wpis usunąć. O tym jak wtedy należy postępować i jakie są tego procedury opiszę pod koniec tematu.

Gdy posiadamy wpis przeterminowanych zobowiązań powyżej 60-90 dni w większości mamy zamknięty temat ubiegania się o kredyt. Posiadanie przeterminowania do 60 dni nie zamyka nam drogi otrzymania kredytu często jednak będzie to na gorszych warunkach.

Ważne także jest to, że gdy zbyt często składamy zapytania o kredyt również pogarszamy sobie nasz wizerunek kredytowy w BIK. Częstym błędem popełnianym jest np. tzw bieganie po wielu bankach celem sprawdzenia ofert kredytowych i z nich niekorzystanie. Wówczas w BIK odnotowane zostaną zapisy o braku udzielenia kredytu jednak bez informacji, że to my zrezygnowaliśmy co powoduje później kolejne odmowy udzielenia kredytu.

Osobiście polecam korzystanie z biur kredytowych. Jest to o tyle korzystniejsze, że biura takie z reguły składają wniosek tylko na najmniejszą kwotę 1000 PLN i otrzymują oferty wielu banków i możliwe wartości maksymalne kredytów. W BIK mamy wtedy jedno zapytanie tylko na 1000 PLN. W odróżnieniu do banków to może lub nie musi być złożone takie zapytanie na minimalną kwotę. Warto także o to pytać banki i biura kredytowe na jaką kwotę złożą zapytanie celem poznania dla mnie oferty kredytowej. Z reguły bank niestety składa zapytanie do BIK na kwotę wnioskowaną co nie jest korzystne.

Nie należy zbyt często w miesiącu pytać kilka banków o możliwości udzielenia kredytu bo może być tak, że przez te zapytania także nie otrzymamy kredytu w innym banku. W tym wypadku lepiej korzystać z ów biur kredytowych u których możemy dostać nawet korzystniejszą ofertę niż w banku. Biura kredytowe mają lepsze możliwości negocjacji z bankami ale tu też ważne aby wybierać sprawdzone znane na rynku biura kredytowe. Nigdy w takim biurze nie płacimy żadnych prowizji. Dostają wynagrodzenie od banków z części naszej prowizji kredytowej, która wcale nie jest powiększana. Jeżeli jest zbyt dużo zapytań kredytowych najlepiej wnioskować o kredyt w kolejnych miesiącach.

Gdy posiadaliśmy kredyt a nie był on spłacany terminowo zależy nam aby takiej historii kredytowej w ogóle nie było. Bez naszej ingerencji historia kredytowa będzie w BIK przez 5 lat od naszej całkowitej spłaty. Wszystkie zapytania kredytowe bazują nie tylko na posiadanym zadłużeniu ale właśnie na ów historii kredytowej.

Jeżeli posiadaliśmy przeterminowanie do 60 dni możemy po spłacie sami usunąć taką historię i nie będzie ona w ogóle widoczna. W innym przypadku będzie z reguły 5 lat od spłaty choć zdarzało się dłużej w zależności od opieszałości osoby dokonującej aktualizacje w BIK. W tym przypadku należy przesłać pismo o usunięcie danych z BIK. Pod koniec wzory pism.

Jeżeli posiadaliśmy przeterminowanie powyżej 60 dni możemy także sami usunąć taki wpis ale tylko pod warunkiem, że bank w momencie przeterminowania  nie powiadomił nas skutecznie oraz nie upłynęło 30 dni od skutecznego zawiadomienia przez bank o zamiarze przetwarzania danych bez naszej zgody. Zawsze więc bank powinien nas o tym powiadomić bez względu na naszą zgodę. Jeżeli to zrobił to nic nie zrobimy i musimy czekać aż minie 5 lat od spłaty. Jeżeli nie to wówczas po spłacie przesyłamy pismo do banku.

Do tego wszystkiego uwzględniajmy, że nie tylko sam BIK jest istotny. Może się zdarzyć niestety tak, że bank wpisał do BIK i usunął dane ale nie zrobił tego w rejestrze ZBP do którego mógł również nas wpisać ale nie zaktualizował danych. Mimo, że są równoznaczne te rejestry aktualizacje z ZBP nie dokonują się automatycznie w odniesieniu do BIK.

W przypadku napotykanych problemów z udzieleniem kredytu pierwsze co należy zrobić to wnioskować o wszystkie rejestry, które raz na pół roku są bezpłatne. O rejestr BIK najlepiej wnioskować przez ich stronę www.bik.pl. Podobnie o BIG www.big.pl. Co do rejestru ZBP należy pobrać wniosek http://cpb.pl/index.php?option=com_content&task=blogsection&id=4&Itemid=23 i wysłać na ich adres:

Gdy otrzymamy wszystkie rejestry sprawdzamy jakie posiadamy niekorzystne historie kredytowe i wysyłamy do właściwego banku działu windykacji stosowne pisma o usunięcie danych.

Dla zaległości do 60 dni wysyłamy pismo o cofnięcie zgody na przetwarzanie danych osobowych:

Oświadczam, iż na podstawie art. 105a ust. 2 in fine ustawy Prawo Bankowe cofam indywidualną zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych po wygaśnięciu zobowiązania przez Bank Uniwersalny S.A., udzieloną w dniu 9 kwietnia 2007 roku.

W przypadku zaległości powyżej 60 dni gdy bank nie poinformował nas o tym, że dane będą przetwarzane wysyłamy pismo o zakończenie przetwarzania danych osobowych wraz z uzasadnieniem:

Wzywam Bank Uniwersalny (w uniwersalny wpisać swój bank) do:

Ponadto oświadczam, iż na podstawie art. 105a ust. 2 in fine ustawy Prawo Bankowe, cofam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Bank Uniwersalny S.A., udzieloną w dniu 9 kwietnia 2007 roku. W dniu 9 kwietnia 2011 roku dokonałem całkowitej spłaty zobowiązania wynikającego z umowy nr ABC/00025012/2007 z dnia 9 kwietnia 2007 roku. Zgodnie z art. 105 ust. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo Bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 1376 z późn. zm.), instytucje, o których mowa w ust. 1 (w moim przypadku Bank Uniwersalny S.A.), mogą „przetwarzać informacje stanowiące tajemnicę bankową dotyczące osób fizycznych po wygaśnięciu zobowiązania wynikającego z umowy zawartej z bankiem lub inną instytucją ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów, bez zgody osoby, której informacje dotyczą, gdy osoba ta nie wykonała zobowiązania lub dopuściła się zwłoki powyżej 60 dni w spełnieniu świadczenia wynikającego z umowy zawartej z bankiem lub inną instytucją ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów, a po zaistnieniu tych okoliczności upłynęło co najmniej 30 dni od poinformowania tej osoby przez bank lub inną instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów o zamiarze przetwarzania dotyczących jej informacji stanowiących tajemnicę bankową, bez jej zgody”. W związku z powyższym Bank może przetwarzać moje dane po wygaśnięciu zobowiązania kredytowego, przy spełnieniu łącznie 3 warunków: 1. Dopuściłem się zwłoki powyżej 60 dni. 2. Po upływie 60 dni zostałem poinformowany o zamiarze przetwarzania danych osobowych, stanowiących tajemnicę bankową, bez mojej zgody. 3. Upłynęło, co najmniej, 30 dni od skutecznego poinformowania mnie o zamiarze przetwarzania moich danych osobowych, stanowiących tajemnicę bankową, bez mojej zgody. Nie podlega dyskusji, że dopuściłem się zwłoki powyżej 60 dni w spełnieniu świadczenia wynikającego z umowy nr ABC/00025012/2007 z dnia 9 kwietnia 2007 roku. Informuję, iż po upływie 60 dni nie zostałem poinformowany przez Bank Uniwersalny S.A. o zamiarze przetwarzania danych osobowych, stanowiących tajemnicę bankową, bez mojej zgody. Dopiero po otrzymaniu raportu z Biura Informacji Kredytowej dowiedziałem się, że moje dane osobowe, dotyczące wygasłego zobowiązania, są przetwarzane w celu oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego. W związku z faktem, iż nie wystąpiły łącznie 3 ustawowe warunki zawarte w przepisie art. 105 ust. 3 ustawy Prawo Bankowe, przetwarzanie danych dla celów oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego jest bezprawne. Mając powyższe na uwadze, proszę dokonać stosownych zmian na rachunku kredytowym, aby, w konsekwencji, w Biurze Informacji Kredytowej w/w zobowiązanie nie było przetwarzane w celu oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego, a jedynie do celów statystycznych. Jeżeli w opinii Banku Uniwersalnego wystąpiły łącznie 3 przesłanki umożliwiające przetwarzanie danych bez mojej zgody bardzo proszę o przesłanie kopii pisma (skutecznie doręczonego po okresie 60 dni od braku spełnienia świadczenia) dot. poinformowania mnie o zamiarze przetwarzanie danych osobowych po wygaśnięciu zobowiązania, bez mojej zgody, wskutek co najmniej 60 dniowego opóźnienia w spełnieniu świadczenia. Z poważaniem:

Na koniec należy pamiętać także, że niektóre firmy pozabankowe również dokonują wpisy do BIK. Czy jest to korzystne i prawne trwa w tym temacie dyskusja. Przykładem jest Wonga gdzie w momencie otrzymania np. 750 PLN na miesiąc w BIK będzie informacja o spłacanym miesięcznym zobowiązaniu w tej kwocie. Udając się do banku po kredyt nasza zdolność kredytowa możliwej miesięcznej spłaty jest mniejsza o kwotę 750 PLN przez wszystkie miesiące na które wnioskujemy o kredyt. Korzystne będzie to tylko w sytuacji gdy często spłacamy ich zobowiązanie oraz nastąpi aktualizacja w BIK i po spłatach oraz nie korzystaniu z ich pożyczek pójdziemy po kredyt.

Podsumowując warto znać jak funkcjonują te rejestry. W momencie złej historii kredytowej należy znać swoje prawa i samemu wnioskować o usuniecie wpisów oraz pamiętać aby zbyt często nie składać wniosków o kredyt w danym miesiącu. Ewentualne pytania w tej tematyce proszę zamieszczać w komentarzach i w miarę możliwości postaram się na nie odpowiedzieć.

Pozdrawiam: